زاپاس فیدلیتی کجاست

لاستیک زاپاس خودروی فیدلیتی، شامل مدل‌های فیدلیتی پرایم و فیدلیتی پرایم پلاس که توسط بهمن موتور عرضه می‌شوند، معمولاً در صندوق عقب خودرو، زیر کفی یا در فضایی مجزا در کف صندوق تعبیه شده است. همچنین باتری ماشین در محلی جداگانه قرار دارد تا فضای کافی برای لاستیک زاپاس و ابزار چرخ مانند جک و آچار فراهم شود. این محل دسترسی آسان به چرخ یدک و ابزار مورد نیاز را فراهم می‌آورد تا در مواقع اضطراری پنچری، بتوانید به سرعت اقدام به تعویض لاستیک نمایید.

داشتن یک چرخ یدک سالم و آماده به کار، یکی از ضروری ترین تمهیدات ایمنی و راحتی برای هر راننده ای است. در مواجهه با چالش های غیرمنتظره ای مانند پنچری یا ترکیدگی لاستیک، به خصوص در مسیرهای طولانی یا مناطق دورافتاده، وجود یک لاستیک زاپاس قابل اعتماد می تواند تفاوت بزرگی در تجربه رانندگی شما ایجاد کند. این قطعه حیاتی، صرفاً یک چرخ اضافی نیست، بلکه تضمینی برای ادامه حرکت و رسیدن به مقصد یا نزدیک ترین مرکز خدماتی است. در این مقاله به تفصیل به بررسی ابعاد مختلف لاستیک زاپاس، از تعریف و ویژگی ها گرفته تا اهمیت و نحوه تعویض آن، و همچنین وضعیت خودروهای مدرن بدون زاپاس خواهیم پرداخت. هدف ما ارائه اطلاعات جامع و کاربردی است تا شما را برای مواجهه با هرگونه مشکل احتمالی در مورد تایرهای خودرو، به ویژه در خودروهای شاسی بلند (SUV) مانند فیدلیتی، آماده سازیم.

لاستیک زاپاس چیست؟

لاستیک زاپاس که با نام های چرخ یدک یا لاستیک یدکی (Spare Tire) نیز شناخته می شود، در واقع یک چرخ کامل اضافی است که شامل یک تایر و یک رینگ مستقل می شود. این چرخ به منظور استفاده در مواقع اضطراری نظیر پنچر شدن، ترکیدگی، یا هرگونه آسیب دیدگی جدی به یکی از چهار لاستیک اصلی خودرو، در نظر گرفته شده است.

هدف اصلی از وجود لاستیک زاپاس، فراهم آوردن یک راه حل موقت برای ادامه حرکت خودرو است تا راننده بتواند به نزدیک ترین تعمیرگاه یا آپاراتی دسترسی پیدا کند. این قطعه به عنوان یک پشتیبان حیاتی عمل می کند و می تواند شما را از توقف کامل در مسیر نجات دهد. بسته به نوع خودرو و سیاست های شرکت سازنده مانند بهمن موتور برای خودروهایی نظیر فیدلیتی پرایم و فیدلیتی پرایم پلاس (که بر پایه چری تیگو ۷ و تیگو ۸ هستند)، انواع مختلفی از لاستیک های زاپاس وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و محدودیت های خاص خود را دارند و در ادامه به آن می پردازیم.

ویژگی های لاستیک زاپاس

لاستیک‌های زاپاس در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هر یک ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. رایج‌ترین نوع، “زاپاس موقت” یا “دوناتی” است که معمولاً کوچک‌تر و باریک‌تر از تایرهای اصلی خودرو است. این نوع زاپاس عمدتاً برای کاهش وزن و اشغال فضای کمتر در صندوق عقب یا زیر خودرو طراحی شده و تنها برای طی مسافت‌های کوتاه و با سرعت محدود (معمولاً کمتر از ۸۰ کیلومتر بر ساعت) مناسب است. همچنین کفپوش فیدلیتی به گونه‌ای طراحی شده که فضای کافی برای نگهداری این زاپاس‌ها را در صندوق عقب فراهم می‌کند.

دلیل کوچک تر و سبک تر بودن این نوع چرخ یدک، صرفه جویی در فضای داخلی خودرو، به ویژه در خودروهای شاسی بلند مانند فیدلیتی، و همچنین سهولت در حمل و نقل و تعویض توسط راننده است. نوع دیگر، “زاپاس فول سایز” است که ابعادی مشابه با تایرهای اصلی خودرو دارد و قابلیت رانندگی با سرعت و مسافت های معمولی را فراهم می کند، اما فضای بیشتری را اشغال کرده و وزن بیشتری نیز دارد. برخی خودروهای مدرن نیز ممکن است به جای زاپاس، مجهز به تایرهای “ران فلت” (Run-Flat) یا کیت های تعمیر پنچری باشند که هر کدام رویکرد متفاوتی برای مدیریت پنچری ارائه می دهند.

اهمیت داشتن لاستیک زاپاس

وجود لاستیک زاپاس در خودرو، فراتر از یک وسیله جانبی، یک ضرورت ایمنی و یک عنصر کلیدی در حفظ آرامش خاطر راننده است. تصور کنید در یک جاده خلوت، در ساعات پایانی شب، یا در یک منطقه دورافتاده، دچار پنچری یا ترکیدگی تایر شوید. در چنین شرایطی، دسترسی فوری به امداد خودرو یا تعمیرگاه ممکن است غیرممکن باشد.

در اینجاست که چرخ یدک نقش حیاتی خود را ایفا می کند. با در اختیار داشتن یک زاپاس سالم و ابزارهای لازم مانند جک و آچار چرخ، می توانید خودتان مشکل را حل کرده و بدون نیاز به کمک خارجی، به مسیر خود ادامه دهید یا حداقل خود را به نزدیک ترین نقطه امن برسانید. این امکان، به ویژه برای خودروهای پرکاربرد مانند فیدلیتی که برای سفرهای شهری و بین شهری استفاده می شوند، اهمیت دوچندانی پیدا می کند. لاستیک زاپاس به شما اطمینان می دهد که در مواجهه با مشکلات ناگهانی تایر، هرگز در میانه راه رها نخواهید شد و همیشه یک راه حل اضطراری در دسترس دارید.

داشتن لاستیک زاپاس سالم و ابزارهای تعویض آن در خودرو، در مواقع اضطراری پنچری، به ویژه در مسیرهای دورافتاده یا ساعات غیرکاری، نقش حیاتی در حفظ ایمنی و تضمین ادامه حرکت ایفا می کند.

نحوه عوض کردن لاستیک خودرو

تعویض لاستیک خودرو، با وجود اینکه در نگاه اول ممکن است پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت اصول و داشتن ابزارهای مناسب، کاری کاملاً عملی و قابل انجام توسط خود راننده است. برای این کار، شما به چند ابزار ضروری نیاز دارید: یک آچار چرخ (معمولاً از نوع T یا L شکل که متناسب با مهره های چرخ خودروی شما، مانند فیدلیتی، باشد)، یک جک (اعم از جک معمولی مکانیکی یا جک هیدرولیک) و البته لاستیک زاپاس سالم و باد شده.

علاوه بر این ابزارهای اصلی، همراه داشتن دستکش برای جلوگیری از کثیف شدن دست ها، یک مثلث هشداردهنده برای ایمنی بیشتر در کنار جاده، و حتی یک چراغ قوه برای تعویض تایر در شب، می تواند بسیار مفید باشد. پیش از شروع هر کاری، اطمینان حاصل کنید که خودروی شما در یک سطح صاف و محکم پارک شده، ترمز دستی کشیده شده و خودرو در دنده قرار گرفته است (یا در حالت پارک برای خودروهای اتوماتیک). این اقدامات اولیه برای جلوگیری از حرکت ناخواسته خودرو در حین تعویض تایر و حفظ ایمنی شما بسیار حیاتی هستند.

مراحل تعویض لاستیک

اولین گام برای تعویض لاستیک، خارج کردن چرخ یدک و ابزارهای آن از محل نگهداری شان است. در اکثر خودروها، از جمله مدل های فیدلیتی پرایم و فیدلیتی پرایم پلاس، لاستیک زاپاس معمولاً در صندوق عقب، زیر کفی یا یک پوشش محافظ قرار گرفته است. در برخی خودروهای شاسی بلند یا کراس اوور، ممکن است زاپاس در زیر خودرو یا حتی در پشت درب صندوق عقب نصب شده باشد. پس از دسترسی به زاپاس، آن را به همراه جک و آچار چرخ خارج کنید.

در مرحله بعد، اگر خودروی شما دارای قالپاق است، ابتدا آن را با احتیاط جدا کنید. سپس، پیش از بالا بردن خودرو با جک، مهره های لاستیک پنچر شده را کمی شل کنید. این کار را با قرار دادن آچار چرخ روی هر مهره و اعمال فشار به سمت چپ (خلاف عقربه های ساعت) انجام دهید. اگر مهره ها سفت بودند، می توانید با احتیاط و با استفاده از پا به آچار ضربه بزنید تا شل شوند. در این مرحله، فقط مهره ها را کمی شل کنید و آن ها را به طور کامل باز نکنید.

حالا نوبت به استفاده از جک می رسد. جک را دقیقاً زیر نقطه مشخص شده در شاسی خودرو، نزدیک به لاستیک پنچر شده، قرار دهید. این نقطه معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو (Owner’s Manual) مشخص شده است. قرار دادن جک در جای نامناسب می تواند به شاسی یا بدنه خودرو آسیب برساند. پس از اطمینان از قرارگیری صحیح جک، شروع به بالا بردن خودرو کنید تا لاستیک پنچر شده کاملاً از زمین جدا شود و فضایی کافی برای تعویض فراهم آید. مراقب باشید که خودرو بیش از حد بالا نرود.

پس از اینکه لاستیک به اندازه کافی از زمین بلند شد، می توانید مهره هایی را که قبلاً شل کرده بودید، به طور کامل باز کنید. مهره ها را در یک جای امن قرار دهید تا گم نشوند. سپس لاستیک پنچر شده را با احتیاط از روی توپی چرخ بردارید و آن را کنار بگذارید. اکنون، چرخ یدک را بردارید و آن را به دقت روی توپی چرخ قرار دهید، به طوری که سوراخ های رینگ با پیچ ها یا پین های توپی چرخ هم تراز شوند. اطمینان حاصل کنید که چرخ کاملاً سر جای خود نشسته است.

حالا مهره ها را به صورت دستی روی پیچ ها ببندید. برای سفت کردن اولیه، مهره ها را به صورت ضربدری (ستاره ای) سفت کنید؛ یعنی یک مهره را سفت کرده و سپس مهره مقابل آن را سفت کنید. این روش به تراز شدن صحیح چرخ کمک می کند. در این مرحله، مهره ها را فقط تا حدی سفت کنید که چرخ در جای خود محکم شود و نیازی به سفت کردن نهایی با تمام توان نیست.

در نهایت، جک را به آرامی پایین بیاورید تا لاستیک زاپاس کاملاً روی زمین قرار گیرد و وزن خودرو را تحمل کند. پس از پایین آوردن کامل خودرو، دوباره مهره‌ها را با آچار چرخ و با تمام قدرت به‌صورت ضربدری محکم کنید. مطمئن شوید که همه مهره‌ها به‌خوبی سفت شده‌اند. اگر خودروی شما دارای قالپاق بود، آن را مجدداً نصب کنید. لاستیک پنچر شده و ابزارها را در محل نگهداری زاپاس قرار دهید. همچنین مراقب باشید که تجهیزات داخل خودرو مانند روکش صندلی فیدلیتی در هنگام جابه‌جایی ابزارها دچار آسیب نشوند. به یاد داشته باشید که لاستیک معیوب را در اولین فرصت به آپاراتی برسانید تا تعمیر یا تعویض شود، زیرا زاپاس فقط برای استفاده موقت طراحی شده است و نباید به عنوان تایر اصلی استفاده شود.

تعویض لاستیک خودرو نیازمند دقت در مراحل، استفاده صحیح از ابزارها و رعایت نکات ایمنی مانند پارک در سطح صاف و محکم کردن مهره ها به صورت ضربدری است.

خودروهای بدون زاپاس

در سال های اخیر، روند حذف لاستیک زاپاس از خودروهای جدید، به ویژه در مدل های خارجی و مدرن، به یک پدیده رایج تبدیل شده است. این تغییر، دلایل متعددی دارد که از جمله آن ها می توان به کاهش وزن کلی خودرو اشاره کرد. حذف یک چرخ یدک می تواند به کاهش وزن خودرو به میزان قابل توجهی (گاهی تا ۹ کیلوگرم) منجر شود که این موضوع به نوبه خود بر مصرف سوخت و عملکرد خودرو تأثیر مثبت می گذارد. شرکت های خودروسازی مانند هیوندای و بی ام و از پیشگامان این رویکرد بوده اند.

یکی دیگر از دلایل مهم، افزایش محبوبیت خودروهای الکتریکی و هیبریدی است. در این خودروها، فضای بیشتری برای باتری ها و سیستم های الکتریکی مورد نیاز است که حذف زاپاس می تواند این فضا را فراهم کند. همچنین، پیشرفت در تکنولوژی تایرها نیز در این تصمیم گیری نقش داشته است. تایرهای ران فلت (Run-Flat Tires) که حتی پس از پنچری نیز می توانند تا مسافت مشخصی (معمولاً حدود ۸۰ کیلومتر) و با سرعت محدود (۸۰ کیلومتر بر ساعت) به حرکت ادامه دهند، نیاز به زاپاس را کاهش داده اند. علاوه بر این، کیت های تعمیر پنچری فوری که شامل یک پمپ هوا و ماده درزگیر هستند، به عنوان جایگزینی سبک تر و کم حجم تر برای زاپاس مطرح شده اند.

این تغییر در سیاست خودروسازان، هرچند مزایایی مانند افزایش فضای بار در صندوق عقب و کاهش هزینه های تولید را به همراه دارد، اما چالش هایی را نیز برای رانندگان، به ویژه در کشورهایی مانند ایران با زیرساخت های جاده ای متفاوت و دسترسی محدودتر به خدمات امدادی در برخی مناطق، ایجاد می کند. در چنین شرایطی، آگاهی از نحوه عملکرد تایرهای ران فلت یا استفاده صحیح از کیت های تعمیر پنچری، برای مالکان خودروهای بدون زاپاس مانند برخی مدل های چری تیگو که با نام فیدلیتی در بازار ایران عرضه می شوند، بسیار حائز اهمیت است.

حذف لاستیک زاپاس در خودروهای مدرن، با هدف کاهش وزن، افزایش فضای بار و استفاده از تکنولوژی های جدید مانند تایرهای ران فلت یا کیت های تعمیر پنچری صورت می گیرد، اما نیازمند آگاهی رانندگان از جایگزین ها است.

سوالات متداول

زاپاس فیدلیتی در کدام قسمت خودرو قرار دارد؟

لاستیک زاپاس خودروهای فیدلیتی (پرایم و پرایم پلاس) که توسط بهمن موتور مونتاژ می شوند، معمولاً در فضای زیرین صندوق عقب خودرو، زیر کفی یا پوشش مخصوص، قرار داده شده است. این مکان دسترسی آسان به چرخ یدک و ابزار چرخ را فراهم می کند.

انواع لاستیک زاپاس کدامند؟

انواع اصلی لاستیک زاپاس شامل زاپاس فول سایز (هم اندازه با لاستیک های اصلی)، زاپاس موقت یا دوناتی (کوچک تر و سبک تر با محدودیت سرعت و مسافت)، و در برخی خودروهای مدرن، تایرهای ران فلت یا کیت های تعمیر پنچری هستند.

لاستیک زاپاس باید چه فشاری داشته باشد؟

فشار باد لاستیک زاپاس معمولاً بالاتر از تایرهای معمولی و حدود 60 PSI (پوند بر اینچ مربع) است تا در مدت نگهداری طولانی مدت، آماده استفاده باشد. برای اطمینان، به برچسب فشار باد لاستیک در کنار درب راننده یا دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.

عمر مفید لاستیک زاپاس چقدر است؟

عمر مفید لاستیک زاپاس، حتی اگر استفاده نشود، معمولاً بین 6 تا 10 سال است. پس از این مدت، به دلیل فرسودگی طبیعی لاستیک و کاهش کیفیت مواد، توصیه می شود لاستیک زاپاس تعویض شود، حتی اگر ظاهراً سالم به نظر برسد.