دستگاه ارز دیجیتال اتریوم: آیا هنوز می توان اتر (ETH) استخراج کرد؟ (راهنمای جامع ۱۴۰۳)

به طور قاطع، استخراج اتریوم (ETH) دیگر امکان پذیر نیست. این تغییر مهم به دلیل به روزرسانی بزرگ شبکه اتریوم موسوم به The Merge رخ داده که مکانیزم اجماع آن را از اثبات کار (Proof of Work – PoW) به اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) تغییر داده است.

اتریوم، با جایگاهی معادل ملکه ارزهای دیجیتال در بازار، همواره در کانون توجه علاقه مندان به فناوری بلاکچین و سرمایه گذاران بوده است. در سالیان اخیر، نام این ارز دیجیتال قدرتمند با استخراج، دستگاه های ماینینگ و سودآوری کلان گره خورده بود. بسیاری از افراد به دنبال خرید دستگاه ارز دیجیتال اتریوم> بودند تا از این طریق به درآمد برسند. اما با گذشت زمان و پیشرفت های تکنولوژیک در دنیای کریپتوکارنسی، اکوسیستم اتریوم دستخوش تحولات بنیادینی شد که پیامدهای گسترده ای برای ماینرها و سرمایه گذاران داشت. این مقاله قصد دارد تا ابهامات موجود پیرامون وضعیت فعلی استخراج اتریوم را روشن کرده، تاریخچه و نحوه عملکرد دستگاه های استخراج آن را تشریح کند و در نهایت، به معرفی جایگزین های موجود برای کسب درآمد از سخت افزارهای مشابه یا خود اتریوم بپردازد.

استخراج اتریوم در گذشته: چگونه و با چه دستگاه هایی انجام می شد؟

پیش از The Merge، استخراج اتریوم بخش جدایی ناپذیری از امنیت و عملکرد شبکه بود. ماینرها با قدرت محاسباتی خود، به تأیید تراکنش ها و افزودن بلاک های جدید به بلاکچین کمک می کردند و در ازای آن، پاداش دریافت می کردند. این فرایند نه تنها به حفظ غیرمتمرکز بودن شبکه کمک می کرد، بلکه منبع درآمد قابل توجهی برای بسیاری از افراد بود.

مفهوم استخراج (ماینینگ) در بلاکچین های اثبات کار (PoW)

استخراج یا ماینینگ، فرایندی است که در بلاکچین هایی با مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) صورت می گیرد. در این مدل، ماینرها با استفاده از قدرت پردازشی بالای سخت افزارهای خود، به حل مسائل پیچیده ریاضی می پردازند. هدف از این کار، یافتن یک نانس (Nonce) منحصر به فرد است که با هش (Hash) بلاک قبلی و اطلاعات تراکنش های جدید ترکیب شده و هش معتبری برای بلاک بعدی ایجاد کند. اولین ماینری که این مسئله را حل کند و بلاک معتبری را به شبکه پیشنهاد دهد، پاداش بلاک (شامل رمزارزهای تازه تولید شده و کارمزد تراکنش ها) را دریافت می کند.

پیش از به روزرسانی به اثبات سهام، اتریوم نیز از همین مکانیزم برای تأمین امنیت شبکه و تأیید تراکنش ها استفاده می کرد. ماینرها با دستگاه های اختصاصی خود، داده های تراکنش ها را پردازش کرده و آن ها را در بلاک های جدیدی سازماندهی می کردند. این فعالیت، نیاز به سرمایه گذاری قابل توجهی در سخت افزار و انرژی برق داشت، اما در دوران اوج خود، سودآوری بالایی را به همراه داشت که انگیزه اصلی ماینرها برای مشارکت در شبکه اتریوم بود.

دستگاه های اصلی مورد استفاده برای استخراج اتریوم

برای استخراج اتریوم، دو نوع اصلی از سخت افزار مورد استفاده قرار می گرفت: ریگ های استخراج با کارت گرافیک و دستگاه های ای سیک.

ریگ های استخراج با کارت گرافیک (GPU Mining Rigs)

ریگ های استخراج با کارت گرافیک، شبیه به کامپیوترهای قدرتمند و سفارشی سازی شده ای بودند که به جای یک یا دو کارت گرافیک، چندین کارت گرافیک (معمولاً ۶ تا ۱۲ عدد) را به صورت همزمان مورد استفاده قرار می دادند. این کارت های گرافیک، قدرت پردازشی اصلی را برای حل مسائل ریاضی و استخراج اتریوم فراهم می کردند. اجزای ضروری یک ریگ استخراج شامل موارد زیر بود:

• کارت گرافیک (GPU): اصلی ترین و گران ترین بخش ریگ بودند. مدل های محبوبی از شرکت های AMD (مانند سری Radeon RX 400، RX 500، Vega و RX 5000) و Nvidia (مانند سری GTX 1000 و RTX 2000 و 3000) برای استخراج اتریوم به کار می رفتند. قدرت هش هر کارت گرافیک، تعیین کننده میزان کارایی آن در استخراج بود.
• شاسی ریگ: فریمی باز برای نصب کارت های گرافیک و سایر اجزا، که به تهویه مناسب و خنک سازی سیستم کمک می کرد.
• منبع تغذیه (Power Supply): پاورهای بسیار قدرتمند (معمولاً ۱۲۰۰ وات به بالا) برای تأمین برق مورد نیاز چندین کارت گرافیک و سایر اجزا.
• مادربرد با اسلات های متعدد: مادربردهایی که تعداد زیادی اسلات PCI Express برای اتصال کارت های گرافیک داشتند.
• RAM، CPU، حافظه ذخیره سازی (SSD): این اجزا نقش کمتری در قدرت استخراج داشتند و معمولاً مدل های پایه برای راه اندازی سیستم عامل و نرم افزارهای استخراج کافی بودند. یک حافظه SSD با ظرفیت ۱۲۰ گیگابایت یا بیشتر برای نصب سیستم عامل و نرم افزارها کفایت می کرد.
• کابل های لازم و اینترنت پایدار: کابل های رایزر برای اتصال کارت گرافیک ها به مادربرد و اتصال پایدار به اینترنت برای ارتباط با استخرهای ماینینگ ضروری بودند.

برای بهره برداری از ریگ ها، نرم افزارهای استخراج مانند Claymore Miner، Ethminer یا PhoenixMiner استفاده می شدند که ریگ را به استخرهای استخراج متصل می کردند. استخرهای ماینینگ، گروه هایی از ماینرها بودند که قدرت پردازشی خود را ترکیب می کردند تا شانس یافتن بلاک را افزایش دهند و پاداش را بین خود تقسیم کنند. این روش، به ویژه برای ماینرهای کوچک، سودآوری را واقع بینانه تر می کرد.

دستگاه های استخراج ای سیک (ASIC Miners) برای اتریوم

در کنار ریگ های GPU، دستگاه های استخراج ای سیک (Application-Specific Integrated Circuit) نیز به بازار دستگاه ارز دیجیتال اتریوم> وارد شدند. ای سیک ها تراشه هایی بودند که به طور خاص برای انجام یک وظیفه مشخص (در اینجا، استخراج الگوریتم Ethash اتریوم) طراحی و بهینه سازی شده بودند. این ویژگی باعث می شد که ای سیک ها در مقایسه با کارت های گرافیک، قدرت هش بسیار بالاتری داشته باشند و در عین حال، انرژی را بهینه تر مصرف کنند.

نمونه هایی از دستگاه های ASIC اتریوم شامل Antminer E3 و مدل های مختلفی از Innosilicon A10 Pro+ و Jasminer X4 بودند. مزایای اصلی ای سیک ها شامل قدرت هش فوق العاده بالا و مصرف انرژی بهینه به ازای هر هش بود، که در نتیجه به سودآوری بیشتری منجر می شد. با این حال، معایبی نیز داشتند:

• تک کاره بودن: ای سیک ها فقط برای استخراج یک الگوریتم خاص طراحی شده بودند. در صورت تغییر الگوریتم شبکه (که در مورد اتریوم رخ داد)، این دستگاه ها عملاً بلااستفاده می شدند.
• تمرکزگرایی: ورود ای سیک ها به بازار باعث شد قدرت استخراج در دست شرکت های بزرگ تولیدکننده و فارم های ماینینگ متمرکز شود، که این موضوع مغایر با فلسفه غیرمتمرکز بودن بلاکچین بود. توسعه دهندگان اتریوم از همان ابتدا با ورود ای سیک ها به دلیل نگرانی از تمرکزگرایی شبکه مخالفت می کردند.
• ریسک بالا: سرمایه گذاری روی ای سیک ها ریسک بالایی داشت، زیرا هر گونه تغییر در پروتکل شبکه می توانست سودآوری یا حتی کارایی آن ها را به کلی از بین ببرد.

دستگاه های ای سیک (ASIC) در مقایسه با کارت های گرافیک، قدرت هش بسیار بالاتری داشتند و در عین حال، انرژی را بهینه تر مصرف می کردند.

چرایی پایان استخراج اتریوم (The Merge و انتقال به اثبات سهام)

بزرگترین تحول در تاریخ اتریوم، رویداد The Merge بود که در سپتامبر ۲۰۲۲ اتفاق افتاد. این رویداد نقطه پایانی بر عصر استخراج اتریوم با PoW بود و شبکه را به طور کامل به مکانیزم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) منتقل کرد. درک این تغییر برای هر کسی که به دنبال کسب درآمد از اتریوم یا دستگاه ارز دیجیتال اتریوم> است، حیاتی است.

The Merge یا ادغام اتریوم چیست؟

The Merge به معنای ادغام است و به فرایند اتصال شبکه اصلی اتریوم (Ethereum Mainnet) به بیکن چین (Beacon Chain) اشاره دارد. بیکن چین، یک بلاکچین مستقل بود که از دسامبر ۲۰۲۰ با مکانیزم اثبات سهام (PoS) فعالیت خود را آغاز کرده بود. هدف از راه اندازی بیکن چین، آماده سازی زیرساخت های لازم برای انتقال کامل اتریوم به PoS بود، بدون اینکه نیازی به قطع کردن فعالیت های شبکه اصلی (که بر پایه PoW کار می کرد) باشد.

در زمان The Merge، شبکه اصلی اتریوم که شامل تمام تاریخچه تراکنش ها، قراردادهای هوشمند و حساب های کاربری بود، با بیکن چین ادغام شد. پس از این ادغام، بیکن چین مسئولیت تأیید تراکنش ها و افزودن بلاک های جدید را بر عهده گرفت و دیگر نیازی به ماینرهای PoW برای انجام این کار نبود. این فرایند یک انتقال نرم و بدون وقفه بود و هیچ گونه داده ای از دست نرفت. تمامی موجودی های ETH و تاریخچه تراکنش ها به همان شکلی که در شبکه اصلی وجود داشتند، به بلاکچین PoS منتقل شدند.

اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) چگونه کار می کند؟

اثبات سهام (PoS) یک مکانیزم اجماع جایگزین برای PoW است که نحوه تأیید تراکنش ها و امنیت شبکه را به کلی تغییر می دهد. در PoS، به جای ماینرها، اعتبارسنج ها (Validators) مسئولیت تأیید بلاک ها را بر عهده دارند. برای تبدیل شدن به یک اعتبارسنج، فرد باید مقدار مشخصی از رمزارز شبکه (در مورد اتریوم، ۳۲ ETH) را به عنوان سهم (Stake) در شبکه قفل کند. این فرایند به استیکینگ (Staking) معروف است.

اعتبارسنج ها بر اساس میزان سهمی که دارند و نه قدرت محاسباتی، برای پیشنهاد و تأیید بلاک های جدید انتخاب می شوند. هرچه سهم (استیک) یک اعتبارسنج بیشتر باشد، شانس او برای انتخاب شدن و کسب پاداش (شامل رمزارزهای تازه تولید شده و کارمزد تراکنش ها) افزایش می یابد. اگر یک اعتبارسنج رفتار نادرستی داشته باشد (مانند تلاش برای تأیید تراکنش های نامعتبر)، بخشی از سهم او جریمه (Slashing) می شود، که این مکانیزم امنیت شبکه را تضمین می کند.

تفاوت های اساسی PoS با PoW که دلیل اصلی تغییر اتریوم به این مکانیزم بودند، عبارتند از:

• مصرف انرژی: بزرگترین مزیت PoS، کاهش چشمگیر مصرف انرژی است. PoW به سخت افزارهای پرمصرف و برق زیاد نیاز داشت، در حالی که PoS فقط به یک کامپیوتر معمولی با اتصال به اینترنت برای اجرای نود اعتبارسنجی نیاز دارد. تخمین زده می شود که PoS مصرف انرژی اتریوم را تا ۹۹.۹۵٪ کاهش داده است.
• مقیاس پذیری: PoS به اتریوم امکان می دهد تا در آینده، با اضافه شدن شاردینگ (Sharding) و سایر به روزرسانی ها، مقیاس پذیری (تعداد تراکنش در ثانیه) بسیار بالاتری داشته باشد.
• امنیت: اگرچه هر دو مکانیزم امنیت شبکه را تأمین می کنند، PoS از نظر اقتصادی برای حمله به شبکه بسیار گران تر است، زیرا مهاجم باید بخش قابل توجهی از رمزارز شبکه را خریداری و استیک کند که در صورت حمله ناموفق، آن را از دست می دهد.
• تمرکززدایی: با حذف نیاز به سخت افزارهای گران قیمت، PoS امکان مشارکت بیشتری را برای کاربران فراهم می کند و می تواند به تمرکززدایی بیشتر شبکه کمک کند.

جایگزین های دستگاه ارز دیجیتال اتریوم: چه ارزهایی را می توان ماین کرد؟

با پایان یافتن استخراج اتریوم، بسیاری از ماینرها با سخت افزارهای خود (ریگ های GPU و ای سیک های Ethash) به دنبال جایگزین هایی برای کسب درآمد بودند. خوشبختانه، تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال هنوز هم از مکانیزم اثبات کار (PoW) استفاده می کنند و با این سخت افزارها قابل استخراج هستند.

ارزهای دیجیتالی که هنوز با GPU/ASIC قابل استخراج هستند

برای کسانی که هنوز قصد استخراج ارز دیجیتال> با کارت گرافیک یا ای سیک را دارند، گزینه های متعددی وجود دارد. این ارزها معمولاً از الگوریتم های مشابه Ethash (که اتریوم پیش تر استفاده می کرد) یا الگوریتم های دیگر پشتیبانی می کنند:

• اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic – ETC): این ارز، فورکی از بلاکچین اتریوم است که به مکانیزم اثبات کار وفادار مانده است. ETC از الگوریتم Ethash استفاده می کند و به همین دلیل، دستگاه های ای سیک و ریگ های GPU که پیش تر برای اتریوم استفاده می شدند، همچنان برای استخراج آن کارآمد هستند.
• ارگو (Ergo – ERG): ارگو یک پلتفرم قرارداد هوشمند است که بر حریم خصوصی و امنیت تمرکز دارد. این ارز از الگوریتم Autolykos استفاده می کند و با کارت های گرافیک AMD و Nvidia قابل استخراج است.
• ریون کوین (Ravencoin – RVN): ریون کوین برای انتقال دارایی ها بر روی بلاکچین طراحی شده است. این ارز از الگوریتم KAWPOW استفاده می کند که به مقاومت در برابر ای سیک ها معروف است و بنابراین برای استخراج با GPU بسیار مناسب است.
• فلوکس (Flux – FLUX): فلوکس یک اکوسیستم وب ۳ (Web3) است که خدمات محاسبات ابری غیرمتمرکز ارائه می دهد. این ارز از الگوریتم ZelHash استفاده می کند و با GPU قابل استخراج است.
• کانفلکس (Conflux – CFX): کانفلکس یک بلاکچین عمومی مقیاس پذیر و غیرمتمرکز است که از الگوریتم PoW استفاده می کند و با GPU قابل استخراج است.
• بیت کوین گلد (Bitcoin Gold – BTG): این فورک بیت کوین، به دنبال بازگرداندن استخراج به کارت های گرافیک بود. از الگوریتم Equihash استفاده می کند.

قبل از انتخاب یک ارز برای استخراج، تحقیقات جامعی انجام دهید. عواملی مانند سودآوری فعلی (با استفاده از ماشین حساب های ماینینگ آنلاین)، سختی شبکه، حجم معاملات و آینده پروژه ارز مورد نظر، اهمیت بالایی دارند. هزینه های برق نیز نقش مهمی در سودآوری نهایی ایفا می کنند.

کسب درآمد از اتریوم بدون استخراج: استیکینگ (Staking)

با پایان یافتن استخراج PoW اتریوم، روش اصلی کسب درآمد از شبکه، استیکینگ (Staking) است. استیکینگ به معنای قفل کردن مقدار مشخصی از ETH در شبکه برای مشارکت در تأیید تراکنش ها و افزایش امنیت بلاکچین است. در ازای این کار، پاداش دریافت می کنید.

روش های استیکینگ اتریوم:

1. استیکینگ شخصی (Solo Staking): برای این روش، شما نیاز به ۳۲ ETH دارید تا یک نود اعتبارسنجی را به صورت کامل اجرا کنید. این روش بالاترین میزان کنترل و پاداش را به همراه دارد، اما پیچیدگی فنی بیشتری دارد و نیاز به ۲۴/۷ آنلاین بودن نود دارد.
2. استخرهای استیکینگ (Liquid Staking Pools): این روش برای کاربرانی که کمتر از ۳۲ ETH دارند یا نمی خواهند با پیچیدگی های فنی سروکار داشته باشند، مناسب است. شما می توانید هر مقداری ETH را در این استخرها استیک کنید. این استخرها ETHهای کاربران را جمع آوری کرده و یک نود اعتبارسنجی بزرگ را راه اندازی می کنند و پاداش را به نسبت سهم هر کاربر تقسیم می کنند. نمونه هایی مانند Lido Finance یا Rocket Pool از این دست هستند. مزیت این روش، دریافت توکن های نماینده ای (مانند stETH) است که می توانند در پلتفرم های دیفای (DeFi) استفاده شوند و نقدینگی را حفظ کنند.
3. پلتفرم های متمرکز (Centralized Exchanges): صرافی های بزرگ ارز دیجیتال مانند بایننس، کوین بیس و کراکن، خدمات استیکینگ ETH را ارائه می دهند. این روش ساده ترین راه برای استیکینگ است، زیرا صرافی تمام مدیریت فنی را بر عهده می گیرد. با این حال، شما کنترل کامل بر کلیدهای خصوصی خود را از دست می دهید و به اعتماد به صرافی نیاز دارید.

مزایا و معایب استیکینگ:

• مزایا:
  • مصرف انرژی بسیار پایین.
  • کسب درآمد غیرفعال (Passive Income) از دارایی های موجود.
  • مشارکت در امنیت شبکه اتریوم.
  • عدم نیاز به سخت افزار گران قیمت یا دانش فنی پیچیده (به ویژه در استخرهای استیکینگ و صرافی ها).
• معایب:
  • نیاز به قفل شدن سرمایه (در استیکینگ شخصی و برخی استخرها، دارایی ها برای مدتی قابل برداشت نیستند).
  • خطر Slashing (جریمه شدن) در صورت عملکرد نادرست نود اعتبارسنجی (بیشتر در استیکینگ شخصی).
  • ریسک های امنیتی مرتبط با پلتفرم های متمرکز یا استخرهای استیکینگ.

نکات مهم برای خریداران دستگاه ماینینگ در شرایط فعلی

با توجه به تغییرات بنیادین در شبکه اتریوم، افرادی که هنوز به دنبال خرید ماینر اتریوم> یا دستگاه ارز دیجیتال اتریوم> هستند، باید با آگاهی کامل تصمیم گیری کنند تا از سرمایه گذاری اشتباه جلوگیری شود.

قبل از خرید هر دستگاه ماینینگ بخوانید!

باید تأکید کرد که هرگونه دستگاه اتریوم> که در گذشته برای استخراج ETH استفاده می شد، دیگر برای این منظور کاربردی ندارد. اگر در حال حاضر دستگاهی با نام ماینر اتریوم به شما پیشنهاد می شود، حتماً هوشیار باشید. این دستگاه ها تنها برای استخراج ارزهای دیگری با الگوریتم مشابه (مانند اتریوم کلاسیک) کارایی دارند، نه خود اتریوم (ETH).

پیش از هر گونه خرید سخت افزار ماینینگ، ضروری است تحقیقات جامعی انجام دهید:

• تحقیق جامع در مورد ارزهای جایگزین: بررسی کنید که کدام ارزهای دیجیتال هنوز با سخت افزار مورد نظر شما قابل استخراج هستند و سودآوری آن ها چگونه است. از ماشین حساب های سودآوری آنلاین (مانند WhatToMine) استفاده کنید تا با وارد کردن مشخصات سخت افزار و هزینه برق، تخمینی از درآمد بالقوه خود به دست آورید.
• بررسی هزینه های برق، نگهداری و استهلاک: استخراج ارزهای دیجیتال، حتی ارزهای جایگزین، همچنان یک فعالیت پرمصرف از نظر انرژی است. هزینه های بالای برق در بسیاری از مناطق، می تواند سودآوری را به شدت کاهش دهد یا حتی آن را منفی کند. علاوه بر این، دستگاه های ماینینگ دچار استهلاک می شوند و نیاز به نگهداری و تعمیرات دارند.
• مشاوره با متخصصان: اگر در حوزه استخراج تازه کار هستید، حتماً با افراد با تجربه و متخصص در این زمینه مشورت کنید. آن ها می توانند شما را در انتخاب سخت افزار مناسب، ارزهای قابل استخراج و مدیریت ریسک راهنمایی کنند.
• هشدارهایی درباره کلاهبرداری ها: متأسفانه، بازار ارزهای دیجیتال میزبان انواع کلاهبرداری ها است. از وعده های سودهای نجومی در استخراج ابری (Cloud Mining) یا فروش دستگاه های استخراج اتریوم> که دیگر کاربرد ندارند، دوری کنید. همیشه از منابع معتبر خرید کنید و از صحت اطلاعات اطمینان حاصل نمایید. پلتفرم هایی که ادعای استخراج اتریوم با موبایل یا لپ تاپ خانگی را دارند، تقریباً همیشه کلاهبرداری هستند.

همیشه قبل از خرید هر دستگاه ماینینگ، تحقیقات جامعی انجام دهید و از سودآوری واقعی آن اطمینان حاصل کنید.

بازار ارزهای دیجیتال بسیار پویا و پرنوسان است. آنچه امروز سودآور است، ممکن است فردا نباشد. ارزش ارزهای دیجیتال، سختی شبکه استخراج و هزینه های عملیاتی به طور مداوم در حال تغییر هستند. بنابراین، دانش به روز و توانایی انطباق با تغییرات، کلید موفقیت در این حوزه است.

نتیجه گیری

اتریوم، به عنوان یکی از پیشگامان دنیای بلاکچین و دومین رمزارز بزرگ بازار، با به روزرسانی The Merge مسیر خود را از اثبات کار به اثبات سهام تغییر داد. این تحول بنیادین، به معنای پایان قطعی استخراج اتریوم (ETH)> با دستگاه های ماینینگ است. دستگاه های کارت گرافیک (GPU) و ای سیک (ASIC) که روزگاری قلب تپنده شبکه اتریوم بودند، دیگر قادر به استخراج اتر نیستند.

با این حال، این به معنای پایان راه برای سخت افزارهای ماینینگ یا فرصت های کسب درآمد در اکوسیستم اتریوم نیست. ماینرها می توانند به استخراج سایر ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار با الگوریتم های مشابه، مانند اتریوم کلاسیک (ETC)، ارگو (ERG) و ریون کوین (RVN) روی آورند. همچنین، برای کسب سود مستقیم از اتریوم، مکانیزم استیکینگ (Staking) به عنوان جایگزینی پایدارتر و دوستدار محیط زیست مطرح شده است. استیکینگ به کاربران امکان می دهد با قفل کردن دارایی های ETH خود، در امنیت شبکه مشارکت کرده و پاداش دریافت کنند.

دنیای ارزهای دیجیتال به سرعت در حال تغییر است و آگاهی و اطلاعات به روز، نقش حیاتی در تصمیم گیری های هوشمندانه ایفا می کند. قبل از هرگونه سرمایه گذاری در تجهیزات ماینینگ اتریوم> (که دیگر برای استخراج ETH کاربرد ندارند) یا ورود به حوزه استیکینگ، تحقیق و مشاوره با متخصصان ضروری است. با درک صحیح از این تغییرات و فرصت های جدید، می توان از این فناوری در حال تحول به بهترین شکل بهره برداری کرد.