پیروزی های مکرر دونالد ترامپ در رقابتهای درون حزبی و تاکیدات مجدد او بر «شعار اول آمریکا»، عدم حمایت مالی از ناتو و جلوگیری از ورود مهاجران به این کشور، در کنار سن زیاد جو بایدن، حواس پرتی و گاف های پرشمار رییس جمهوری کنونی ایالات متحده در زمان سخنرانی های مختلف و وضعیت سلامت جسمانی او تردیدها پیرامون نتایج انتخابات آمریکا را افزایش داده است. البته نیکی هیلی، نامزد دیگر جمهوری خواهان نیز هنوز به پیروزی در انتخابات درون حزبی و دستیابی به جایگاه ریاست جمهوری امیدوار است و پیش بینی کرده که در سال 2024 یک زن در ایالات متحده آمریکا رییس جمهور خواهد بود که این فرد یا خود او و یا کامالا هریس، معاون رییس جمهور کنونی آمریکا خواهد بود.
در چنین شرایطی، فارغ از بحث ها و رقابت های درونی در آمریکا، به نظر می رسد نتایج این انتخابات برای جمهوری اسلامی ایران و منطقه غرب آسیا و خلیج فارس نیز دارای اهمیت اساسی است و می تواند یکی از عوامل اثرگذار در تحولات منطقه باشد. در این راستا چند سناریوی محتمل قابل پیش بینی است؛ یک سناریو می تواند پیروزی مجدد بایدن باشد. پیش بینی های فعلی حاکی از آن است که بایدن تا مشخص شدن وضعیت ترامپ، از نامزدی ریاست جمهوری کناره گیری نخواهد کرد؛ زیرا در صورت نامزدی ترامپ، شانس انتخاب وی برای نامزدی دموکرات ها زیاد است. با این وجود امکان تحقق این سناریو اندک است؛ بایدن از سال 2021، به دلایلی همچون پیامدهای اقتصادی ناشی از بیماری همه گیر و واکنش نامطلوب به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان محبوبیتش را در بین جامعه آمریکایی از دست داده و به دلیل کهولت سن و رفتارها و توهمات غیرمتعارفش شانس اندکی برای پیروزی مجدد در انتخابات آتی دارد.
یک سناریوی دیگر می تواند پیروزی نامزدهایی جوان تر از حزب دموکرات همچون معاون اول وی؛ یعنی خانم کاملا هریس و یا شخصی همچون پیت بوتیجیج (کهنه سرباز جنگ افغانستان، جوان ترین نامزد ریاست جمهوری انتخابات سال 2020، وزیر حمل نقل کنونی آمریکا و البته نخستین عضو آشکارا هم جنس گرای کابینه که از سنا رای اعتماد گرفته است) باشد. البته به خاطر عمکرد نه چندان چشمگیر گزینه اول در سمت معاون اول رییس جمهور و محبوبیت نسبتاً پایین گزینه دوم، شانس پیروزی آنها در انتخابات چندان بالا نیست؛ مگر اینکه در ماه های منتهی به انتخابات، این افراد برگ های برنده جدیدی رو کنند که سبب تغییر جایگاه آنها در بین رای دهندگان آمریکایی شود و یا حزب دموکرات کاندیدهای موثرتر و پرنفوذتری معرفی نماید. البته نگرانی از پیروزی مجدد ترامپ هم می تواند به یکی از عوامل پیروزی دموکراتها تبدیل شود؛ رییس جمهور سابق آمریکا در بسیاری از نقاط این کشور و در میان برخی گروه های جمعیتی همچنان به شدت منفور است، بدین ترتیب اگر ترامپ به عنوان نامزد حزبش انتخاب شود، ممکن است انگیزه بالایی را در میان رای دهندگان به نفع دموکرات ها برای مقابله با ریاست جمهوری دوباره وی رقم بزند.
در صورت تحقق هر یک از این دو سناریو و پیروزی نامزدهای حزب دموکرات، می توان پیش بینی کرد که تقریباً درِ همه حوادث و تحولات منطقه غرب آسیا بر همان پاشنه سابق خواهد چرخید و شاهد ادامه سیاست چانه زنی و مذاکرات جسته و گریخته با ایران و مهار و محدود سازی همزمان کشورمان، حمایت همه جانبه از رژیم اسراییل در کنار تداوم رویکردهای انتقادی نسبت به رهبران راست گرای این رژیم و حفظ رابطه دوستانه و انتقادی با کشورهای عرب خلیج فارس خواهیم بود.
سناریوی سوم می تواند پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشد؛ رییس جمهور سابق آمریکا دو بار استیضاح شده، پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 تلاش کرد تا جلوی انتقال مسالمت آمیز قدرت به رییس جمهوری بعدی را بگیرد و در نتیجه هم اکنون با چندین پرونده کیفری دست به گریبان است. با این وجود، چنانکه ترامپ بتواند از اتهام های سیاسی و اقتصادی در دادگاه های متعدد ایالتی آمریکا جان سالم به در ببرد و از دور رقابت ها حذف نشود، شانس بالایی برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دارد.
ترامپ از ترس و نگرانی های آمریکایی ها در خصوص در هم آمیختگی های قومی و فرهنگی در آمریکا، مشکلات مالکیت خانه، دستمزد مناسب در مقابل تورم و البته فرصت برخورداری از تحصیلات دانشگاهی، به خوبی استفاده می کند و با سخن گفتن در مورد این مسایل چالش برانگیز توانسته حداقل در نظرسنجی های فعلی نظر بسیاری از رای دهندگان آمریکایی را جلب کند. در صورت پیروزی وی در انتخابات، سیاست فشار حداکثری بر ایران و حمایت حداکثری از رژیم اسراییل مجدداً از سر گرفته خواهد شد. ضمن اینکه توسعه پیمان ابراهیم و آشتی دادن کشورهای عربی با اسراییل آنهم بدون حل و فصل منصفانه مساله فلسطین بار دیگر در اولویت برنامه های دولت آمریکا قرار می گیرد، به احتمال زیاد آشتی ایران و عربستان که در اسفند 1401 صورت گرفت، به توافقی روی کاغذ تبدیل می شود و جنگ های نیابتی و سطح تنشها بین ایران و همسایگان عربش بار دیگر افزایش می یابد.
سناریوی چهارم پیروزی نیکی هیلی (فرماندار سابق ایالت کارولینای جنوبی و سفیر دولت آمریکا در سازمان ملل در دوران ترامپ)، در انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا است. هر چند محبوبیت اندک کنونی هیلی در بین رای دهندگان جمهوریخواه امکان پیروزی او در برابر ترامپ را ضعیف می کند و احتمال بالایی وجود دارد که وی در قالب یک کاندید پوششی وارد این رقابت ها شده باشد و در نهایت برای کنار زدن رقبای ترامپ به ایتلاف و همکاری با وی بپردازد، اما پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به عنوان نخستین زن رییس جمهور این کشور می تواند تحولاتی در رویکرد دولت آمریکا ایجاد کند.
هر چند وی در صورت پیروزی، تابع رویکردهای کلی حزب جمهوری خواه خواهد بود، اما به احتمال زیاد در دوران ریاست جمهوری وی شاهد یکه تازی های دولت ترامپ و سیاست های ملی گرایانه سرسخت نخواهیم بود. با این وجود، در صورت تحقق این سناریو، فشار همه جانبه بر ایران، حمایت از اسراییل و توسعه پیمان ابراهیم و تلاش برای فاصله اندازی بین کشورهای عرب خلیج فارس و ج.ا.ایران افزایش می یابد و شاهد افزایش نسبی تنشها در منطقه خواهیم بود.
در نهایت باید گفت هر چند در مقطع کنونی نمی توان با قاطعیت از نتایج انتخابات آمریکا و تحقق سناریوهای فوق سخن گفت، اما نکته واضح و مشخص این است که نتایج انتخابات این کشور تاثیر مستقیم و مشخصی بر نظم امنیتی در منطقه، رویکرد کشورهای عرب منطقه نسبت به ایران و سطح فشار و تحریم های آمریکا بر کشورمان دارد. در نتیجه مقامات دیپلماتیک ایران با توجه به تجارب حاصل از رویکردهای هر دو دولت جمهوری خواه و دموکرات نسبت به کشورمان و منطقه، در مقطع کنونی باید به فکر تدابیری برای خنثی سازی تهدیداتی باشند که نتایج انتخابات آتی آمریکا می تواند برای ایران داشته باشد.
تعمیق روابط با عربستان و سایر کشورهای عربی، مشارکت فعالانه در حل و فصل بحرانهای منطقه ای از جمله تعیین آینده فلسطین و جلوگیری از پیشبرد این مساله بدون حضور ایران و توسعه تعداد متحدان استراتژیک برخی از راهکارهای ایران در عرصه سیاست خارجی هستند. با این وجود، مهمترین و اثرگذارترین چاره اندیشی ایران باید معطوف به عرصه داخلی و توسعه سرمایه اجتماعی، رفاه اقتصادی و امید در بین مردم ایران باشد. نظام سیاسی که در جهت خواسته ها و مطالبات ملت خود حرکت کند و حمایت و رضایت آنها را پشت سر خود داشته باشد، شکست ناپذیر است و هیچ قدرت خارجی توان به زانو درآوردن آن را نخواهد داشت.
*استاد دانشگاه
311311
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "انتخابات آتی آمریکا؛ سناریوهای محتمل و تهدیدات پیش رو" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "انتخابات آتی آمریکا؛ سناریوهای محتمل و تهدیدات پیش رو"، کلیک کنید.