فرم ۲۶ مالیات بر ارث

فرم ۲۶ مالیات بر ارث، اظهارنامه ای است که وراث متوفی برای اعلام تمامی دارایی ها، دیون و هزینه های قابل کسر از ترکه، به سازمان امور مالیاتی ارائه می دهند تا بر اساس آن، مالیات بر ارث محاسبه شود. این فرم نقش کلیدی در فرآیند تعیین ماترک و کسر بدهی ها پیش از محاسبه نهایی مالیات دارد.

پس از درگذشت یک فرد، وراث او با مسئولیت ها و فرآیندهای قانونی مختلفی مواجه می شوند که یکی از مهم ترین آن ها، رسیدگی به امور مالیاتی مربوط به ارث است. در نظام مالیاتی ایران، اظهارنامه مالیات بر ارث ابزاری قانونی است که وراث از طریق آن، فهرست کاملی از دارایی ها (ماترک)، بدهی ها و هزینه های متوفی را به اداره مالیات ارائه می دهند. این اقدام نه تنها یک تکلیف قانونی است، بلکه به وراث امکان می دهد تا از معافیت ها و کسورات قانونی بهره مند شوند و مبلغ مالیات قابل پرداخت را به درستی تعیین کنند.

هدف اصلی این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع، دقیق و کاربردی برای تمامی افراد درگیر با فرآیند مالیات بر ارث، اعم از وراث، نمایندگان قانونی آن ها و مشاوران مالیاتی است. این راهنما به شما کمک می کند تا با شناخت کامل نکات قانونی، نحوه صحیح تکمیل فرم ۲۶ مالیات بر ارث و مراحل الکترونیکی آن آشنا شوید و این فرآیند را با اطمینان و دقت کامل طی کنید.

فرم ۲۶ مالیات بر ارث چیست؟ (ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم)

فرم ۲۶ مالیات بر ارث، یک اظهارنامه مالیاتی رسمی است که وراث متوفی (یا نماینده قانونی آن ها) موظفند کلیه اقلام ماترک، مطالبات، بدهی ها، دیون و هزینه های قابل کسر از آن را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند. مبنای قانونی این فرم، ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم است که به صراحت، تکلیف وراث را برای تسلیم این اظهارنامه مشخص می کند.

بر اساس ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم، وراث می توانند به صورت انفرادی یا جمعی، یا از طریق ولی، قیم، امین یا نماینده قانونی خود، این اظهارنامه را تسلیم کنند. هدف اصلی از ارائه این فرم، کسر هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات، واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی، و دیون محقق متوفی از ماترک است. این کسرها، نقش مهمی در کاهش پایه مالیاتی و در نتیجه، کاهش مبلغ مالیات بر ارث دارند. این فرم عمدتاً برای متوفیانی کاربرد دارد که کمتر از یک سال از فوتشان گذشته و وراث قصد کسر دیون و هزینه های مذکور را دارند.

چه کسانی ملزم به تکمیل و تسلیم فرم ۲۶ هستند؟

تکمیل و تسلیم فرم ۲۶ مالیات بر ارث یک تکلیف قانونی است که بر عهده اشخاص ذیل قرار دارد:

• وراث متوفی: تمامی وراث قانونی و شرعی متوفی، اعم از طبقه اول، دوم و سوم، مسئول تکمیل و ارائه این فرم هستند. آن ها می توانند به صورت مشترک یا جداگانه این اظهارنامه را تکمیل و تسلیم کنند.
• ولی، قیم یا امین: در صورتی که وراث صغیر یا محجور باشند و صلاحیت قانونی لازم برای انجام امور مالیاتی را نداشته باشند، ولی، قیم یا امین آن ها مسئولیت تکمیل و تسلیم فرم را بر عهده خواهد داشت.
• نماینده قانونی: در بسیاری از موارد، وراث یا سایر مسئولان قانونی، وکیلی را برای انجام این امور توکیل می کنند. در این حالت، وکیل به عنوان نماینده قانونی، مسئولیت تکمیل و ارائه اظهارنامه را بر عهده خواهد داشت.

اهمیت این تکلیف به اندازه ای است که عدم تسلیم آن در مهلت مقرر می تواند تبعات مالیاتی خاص خود را داشته باشد. بنابراین، شناخت دقیق مسئولیت ها و اقدام به موقع برای تکمیل و ارائه فرم ۲۶ مالیات بر ارث ضروری است.

تفاوت کلیدی فرم ۲۶ و فرم ۳۴ مالیات بر ارث

شناخت تفاوت بین فرم ۲۶ و فرم ۳۴ مالیات بر ارث برای وراث بسیار حیاتی است، چرا که انتخاب فرم صحیح می تواند تأثیر مستقیمی بر میزان مالیات قابل پرداخت داشته باشد. هر دو فرم به منظور اظهار اموال متوفی به سازمان امور مالیاتی ارائه می شوند، اما از نظر محتوا و زمان کاربرد، تفاوت های اساسی دارند.

اصلی ترین تفاوت این دو فرم در قابلیت کسر دیون و هزینه ها است:

ویژگی	فرم ۲۶ مالیات بر ارث	فرم ۳۴ مالیات بر ارث
بخش دیون و هزینه ها	دارای بخش کامل برای ثبت و کسر دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه های کفن و دفن.	این بخش را ندارد و امکان کسر مستقیم دیون و هزینه ها از طریق این فرم وجود ندارد.
زمان کاربرد	معمولاً برای متوفیانی که کمتر از یک سال از تاریخ فوتشان گذشته و وراث قصد کسر دیون و هزینه ها را دارند.	عمدتاً برای متوفیانی که بیش از یک سال از تاریخ فوتشان گذشته یا وراث قصد کسر دیون و هزینه ها را ندارند. (در برخی موارد همراه با فرم ۲۶ نیز استفاده می شود).
هدف اصلی	شناسایی کامل ماترک، امکان کسر هزینه ها و بدهی ها برای تعیین دقیق پایه مالیاتی.	فهرست برداری و اعلام دارایی های متوفی، بدون امکان کسر دیون و هزینه ها در خود فرم.

بنابراین، اگر وراث قصد دارند از دیون و هزینه های قانونی برای کاهش مالیات بر ارث استفاده کنند، حتماً باید از فرم ۲۶ مالیات بر ارث استفاده نمایند. این موضوع به ویژه در مواردی که متوفی بدهی های قابل توجهی داشته یا هزینه های سنگین کفن و دفن و واجبات مالی به جا گذاشته باشد، اهمیت دوچندان پیدا می کند.

مدارک لازم و ضروری برای تکمیل فرم ۲۶ مالیات بر ارث

تکمیل صحیح و بدون نقص فرم ۲۶ مالیات بر ارث نیازمند جمع آوری و ارائه مجموعه ای از مدارک است. این مدارک به سازمان امور مالیاتی کمک می کند تا صحت اطلاعات اظهار شده توسط وراث را تأیید کرده و محاسبات مالیاتی را به درستی انجام دهد. آماده سازی این مدارک پیش از شروع فرآیند تکمیل اظهارنامه، موجب تسریع کار و جلوگیری از بروز خطا خواهد شد.

لیست مدارک اصلی مورد نیاز به شرح زیر است:

• رونوشت یا تصویر گواهی فوت: سند رسمی فوت متوفی که توسط مراجع ذی صلاح صادر شده است.
• گواهی انحصار وراثت (قطعی یا محدود): این گواهی، وراث قانونی متوفی و سهم الارث هر یک را مشخص می کند و از اهمیت بالایی برخوردار است.
• رونوشت یا تصویر مصدق اسناد مالکیت دارایی ها: شامل تمامی اسناد مرتبط با اموال منقول و غیرمنقول متوفی. این موارد شامل:
  • املاک: سند مالکیت رسمی، بنچاق، مبایعه نامه (در صورت قولنامه بودن ملک).
  • خودرو: سند سبز، کارت خودرو، بنچاق.
  • سپرده های بانکی: گواهی موجودی حساب از بانک مربوطه در تاریخ فوت، شامل نوع حساب و مبلغ موجودی.
  • سهام و اوراق مشارکت: گواهی سهام یا اوراق مشارکت از شرکت یا کارگزاری مربوطه، شامل تعداد و ارزش اسمی و روز.
  • طلا و جواهرات: در صورت وجود، فاکتور خرید یا کارشناسی معتبر.
  • سایر اقلام ارزشمند: هرگونه دارایی دیگری که ارزش مالی قابل توجهی دارد.
• اسناد مربوط به دیون متوفی: مدارکی که بدهی های متوفی را اثبات می کند، مانند:
  • سند وام بانکی یا سایر تسهیلات مالی.
  • اقرارنامه بدهی به اشخاص حقیقی یا حقوقی.
  • سند رسمی مهریه همسر متوفی (در صورت عدم پرداخت).
• مدارک مربوط به مطالبات متوفی: اگر متوفی از اشخاص دیگر طلبکار بوده است، اسناد مربوط به این مطالبات نیز باید ارائه شود.
• مدارک مربوط به هزینه های کفن و دفن: شامل فاکتورهای معتبر و مستند مربوط به مراسم ترحیم، خرید قبر، هزینه های غسل و کفن و سایر هزینه های متعارف.
• مدارک مربوط به واجبات مالی و عبادی: در صورت وجود و امکان اثبات شرعی و عرفی، مانند رسید پرداخت خمس، زکات، کفاره یا هزینه های حج ناتمام.
• وکالتنامه یا قیم نامه: اگر فرم توسط نماینده قانونی (وکیل، ولی یا قیم) تکمیل می شود، سند اثبات نمایندگی قانونی الزامی است.
• کد ملی متوفی و تمامی وراث: برای شناسایی دقیق افراد مرتبط با اظهارنامه.

نکات مهم: تهیه مدارک پیش از شروع فرآیند تکمیل فرم، نه تنها به دقت کار کمک می کند، بلکه از اتلاف وقت نیز جلوگیری می نماید. تمامی مدارک باید صحیح و کامل باشند تا سازمان مالیاتی در فرآیند بررسی با ابهام مواجه نشود.

سامانه الکترونیکی ثبت فرم ۲۶ مالیات بر ارث و نحوه دسترسی

برای تسهیل فرآیند ثبت اظهارنامه مالیات بر ارث، سازمان امور مالیاتی کشور سامانه ای الکترونیکی راه اندازی کرده است که وراث می توانند از طریق آن، بخش عمده ای از مراحل را به صورت آنلاین انجام دهند. این سامانه، گامی مهم در جهت کاهش مراجعات حضوری و تسریع امور مالیاتی است.

معرفی سامانه

آدرس اصلی سامانه الکترونیکی ثبت اظهارنامه مالیات بر ارث، ersportal.tax.gov.ir است. این سامانه به وراث این امکان را می دهد که اطلاعات ماترک، دیون و هزینه های متوفی را ثبت کرده و فرآیند اولیه اظهار مالیات بر ارث را به صورت غیرحضوری طی کنند.

پیش نیاز ورود

برای ورود به سامانه ersportal.tax.gov.ir، لازم است که پیشتر در درگاه ملی خدمات مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir ثبت نام کرده و نام کاربری و رمز عبور دریافت کرده باشید. نام کاربری هر فرد، معمولاً کد ملی وی است و رمز عبور نیز در مراحل ثبت نام به او پیامک می شود که البته امکان تغییر آن از طریق تنظیمات پرتال شخصی وجود دارد.

شرایط استفاده از سامانه الکترونیک

امکان تکمیل الکترونیکی فرم ۲۶ مالیات بر ارث در سامانه ersportal.tax.gov.ir، صرفاً برای متوفیانی فراهم است که تاریخ فوت آن ها بعد از سال ۱۳۹۵ باشد. اگر تاریخ فوت متوفی قبل از سال ۱۳۹۵ است، وراث ملزم هستند به صورت حضوری به اداره امور مالیاتی مربوط به آخرین نشانی محل سکونت متوفی مراجعه کرده و اظهارنامه را به روش سنتی تکمیل و تسلیم کنند. این نکته بسیار حائز اهمیت است و باید قبل از هرگونه اقدامی به آن توجه داشت.

استفاده از این سامانه، نیازمند دسترسی به اینترنت و آشنایی اولیه با محیط های آنلاین است. با این حال، رابط کاربری آن به گونه ای طراحی شده که افراد با کمترین دانش فنی نیز بتوانند مراحل را طی کنند.

راهنمای جامع و گام به گام تکمیل فرم ۲۶ مالیات بر ارث (الکترونیکی)

تکمیل فرم ۲۶ مالیات بر ارث به صورت الکترونیکی، فرآیندی مرحله به مرحله است که نیازمند دقت و توجه به جزئیات است. این راهنما به شما کمک می کند تا با هر گام از این فرآیند آشنا شوید:

گام ۱: ورود به سامانه ersportal.tax.gov.ir

ابتدا آدرس ersportal.tax.gov.ir را در مرورگر خود وارد کنید. در صفحه ورودی، نام کاربری (کد ملی) و رمز عبوری که از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی (my.tax.gov.ir) دریافت کرده اید را وارد نمایید. همچنین، باید کد امنیتی نمایش داده شده را به درستی وارد کنید. در صورت فراموشی رمز عبور، می توانید از گزینه بازیابی رمز عبور استفاده کنید.

گام ۲: انتخاب فرم ۲۶ و ایجاد اظهارنامه جدید

پس از ورود موفقیت آمیز به داشبورد کاربری خود، لیستی از خدمات مالیاتی را مشاهده خواهید کرد. در این صفحه، باید گزینه مربوط به مالیات بر ارث و سپس فرم ۲۶ را انتخاب کنید. برای ایجاد یک اظهارنامه جدید، معمولاً یک دکمه یا علامت + وجود دارد که باید بر روی آن کلیک کنید تا فرآیند شروع شود.

گام ۳: وارد کردن اطلاعات هویتی متوفی

در این مرحله، فرمی برای وارد کردن اطلاعات شخصی متوفی نمایش داده می شود. اطلاعاتی نظیر کد ملی، تاریخ فوت، تاریخ تولد، نام، نام خانوادگی، نام پدر و سایر مشخصات هویتی باید با دقت و بر اساس مندرجات گواهی فوت وارد شوند. هرگونه مغایرت در این اطلاعات می تواند منجر به مشکل در مراحل بعدی شود. پس از تکمیل، گزینه ثبت و ادامه را انتخاب کنید.

گام ۴: ثبت اطلاعات وراث

این بخش مربوط به وارد کردن مشخصات هر یک از وراث است. برای هر وارث، باید اطلاعاتی مانند کد ملی، نام، نام خانوادگی، نسبت با متوفی (همسر، فرزند، پدر، مادر و غیره) و سهم الارث هر فرد را وارد کنید. این اطلاعات باید کاملاً مطابق با گواهی انحصار وراثت (قطعی یا محدود) باشد. برای افزودن هر وارث جدید، معمولاً دکمه افزودن وارث یا مشابه آن وجود دارد.

گام ۵: ثبت اطلاعات گواهی انحصار وراثت

در این گام، مشخصات گواهی انحصار وراثت باید ثبت شود. این شامل شماره گواهی، تاریخ صدور، و مرجع صادرکننده گواهی (مثلاً دادگاه محل اقامت متوفی) است. مجدداً تأکید می شود که صحت این اطلاعات طبق گواهی اصلی بسیار مهم است.

گام ۶: وارد کردن اطلاعات ماترک متوفی (دارایی ها)

این بخش اصلی ترین قسمت اظهارنامه است که در آن، تمامی دارایی های متوفی باید به تفصیل و با دقت ثبت شوند. سامانه معمولاً دارایی ها را در دسته بندی های مختلفی ارائه می دهد. برای هر دسته، باید بر روی گزینه جدید کلیک کرده و اطلاعات مربوطه را وارد کنید:

• املاک: نوع ملک (مسکونی، تجاری، زمین، باغ)، آدرس دقیق، پلاک ثبتی، مساحت، کاربری و ارزش روز در زمان فوت. ارزش گذاری املاک باید بر اساس نظر کارشناس یا معیارهای سازمان مالیاتی (مثلاً ارزش معاملاتی دارایی) انجام شود.
• سپرده های بانکی: نام بانک، شعبه، نوع حساب (جاری، پس انداز، کوتاه مدت، بلندمدت)، شماره حساب و موجودی دقیق در تاریخ فوت متوفی. اگر از جزئیات حساب های بانکی متوفی اطلاع ندارید، می توانید در مراحل اولیه، نوع حساب را پس انداز و شماره حساب را فرضی وارد کنید و پس از ثبت نهایی، با کد رهگیری به اداره مالیات مراجعه و درخواست استعلام از بانک ها را ارائه دهید.
• سهام و اوراق مشارکت: نام شرکت، تعداد سهام یا اوراق، نوع سهام (عادی، ممتاز)، ارزش اسمی و ارزش روز در تاریخ فوت. گواهی کارگزاری یا شرکت مربوطه مورد نیاز است.
• خودرو: نوع، مدل، سال ساخت، شماره پلاک، شماره شاسی، شماره موتور و ارزش در زمان فوت. ارزش خودرو بر اساس فهرست قیمت های اعلامی توسط مراجع ذی صلاح یا کارشناسی تعیین می شود.
• حقوق بازنشستگی/مطالبات: مبالغ و نوع مطالبات (مانند حقوق بازنشستگی معوق، پاداش پایان خدمت، بیمه عمر).
• سایر اقلام: هرگونه دارایی دیگری که در دسته های بالا قرار نمی گیرد، مانند طلا، جواهرات، لوازم منزل گران قیمت، حق اختراع، حق تألیف و غیره. ارزش این اقلام باید به صورت منصفانه و مستند (مانند فاکتور یا نظر کارشناسی) تعیین شود.

دقت در ارزش گذاری دارایی ها بسیار مهم است، زیرا این ارزش مبنای محاسبه مالیات بر ارث خواهد بود. سعی کنید مستندات لازم برای اثبات ارزش های اظهار شده را فراهم کنید.

گام ۷: ثبت دیون و هزینه های قابل کسر (ویژه فرم ۲۶)

این بخش، مزیت اصلی فرم ۲۶ مالیات بر ارث نسبت به فرم ۳۴ است. در این قسمت می توانید دیون و هزینه های قانونی را برای کسر از ماترک ثبت کنید:

• دیون محقق متوفی: بدهی هایی که متوفی در زمان حیات خود به اشخاص حقیقی یا حقوقی داشته است. مثال ها: وام های بانکی، قرض الحسنه ها، مهریه همسر، اجاره بهای معوق. برای اثبات این دیون، ارائه اسناد و مدارک معتبر (قرارداد، اقرارنامه، حکم دادگاه) ضروری است.
• واجبات مالی و عبادی: هزینه هایی که بر ذمه متوفی بوده و از نظر شرعی واجب الاداء هستند، مانند خمس، زکات، کفاره روزه و نماز قضا، یا هزینه های حج ناتمام. اثبات این موارد نیز نیازمند مدارک شرعی یا اقرارنامه معتبر است.
• هزینه های کفن و دفن: شامل تمامی هزینه هایی که برای مراسم تشییع، تدفین و یادبود متوفی طبق عرف و عادت صورت گرفته است. مثال ها: فاکتور خرید قبر، هزینه غسل و کفن، اجاره سالن ترحیم، هزینه پذیرایی، هزینه چاپ اعلامیه. سازمان امور مالیاتی معمولاً سقفی برای کسر این هزینه ها در نظر می گیرد که باید به آن توجه داشت.

برای هر یک از این موارد، باید نوع هزینه/دین را از منوی کشویی انتخاب کرده و مبلغ و توضیحات مربوطه را وارد کنید. ارائه اسناد اثبات کننده برای تمامی موارد ثبت شده در این بخش الزامی است.

گام ۸: بررسی نهایی و تایید اظهارنامه

پس از تکمیل تمامی بخش ها، به صفحه بررسی نهایی هدایت می شوید. در این مرحله، فرصت دارید تا تمامی اطلاعات وارد شده را یک بار دیگر با دقت کامل مرور کنید. این مرور نهایی بسیار حیاتی است، زیرا:

پس از تایید نهایی و دریافت کد رهگیری، امکان ویرایش، اصلاح یا حذف اظهارنامه وجود ندارد.

در صورت وجود هرگونه خطا یا نیاز به اصلاح، قبل از تأیید نهایی، به بخش های مربوطه بازگردید و تغییرات لازم را اعمال کنید. پس از اطمینان کامل از صحت تمامی اطلاعات، دکمه تایید نهایی را کلیک کنید. با این کار، اظهارنامه شما ثبت شده و یک کد رهگیری سیستمی دریافت خواهید کرد که برای پیگیری های بعدی ضروری است.

اقدامات پس از ثبت فرم ۲۶ مالیات بر ارث

تکمیل و ثبت الکترونیکی فرم ۲۶ مالیات بر ارث، پایان فرآیند مالیات بر ارث نیست، بلکه گام اول محسوب می شود. پس از دریافت کد رهگیری، وراث باید مراحل بعدی را برای نهایی کردن پرونده مالیاتی خود پیگیری کنند.

مراحل پس از ثبت اظهارنامه به شرح زیر است:

1. مراجعه حضوری به اداره امور مالیاتی: پس از ثبت الکترونیکی و دریافت کد رهگیری، وراث یا نماینده قانونی آن ها باید با در دست داشتن کد رهگیری و اصل تمامی مدارک و مستنداتی که در اظهارنامه به آن ها اشاره شده است، به اداره امور مالیاتی مربوطه (اداره امور مالیاتی آخرین محل اقامت متوفی) مراجعه کنند.
2. فرایند بررسی توسط کارشناسان مالیاتی: در اداره مالیات، کارشناسان مربوطه مدارک و اظهارنامه ارسالی شما را بررسی می کنند. این بررسی شامل تطابق اطلاعات اظهار شده با مستندات ارائه شده و ارزیابی صحت دیون و هزینه های قابل کسر است. در صورت نیاز، ممکن است درخواست مدارک تکمیلی یا توضیحات بیشتری از شما شود.
3. ارزش گذاری دارایی ها: کارشناسان مالیاتی نسبت به ارزش گذاری دارایی های متوفی اقدام می کنند. ارزش گذاری املاک، خودرو، سهام و سایر دارایی ها طبق ضوابط و مقررات سازمان امور مالیاتی صورت می گیرد و ممکن است با ارزش اظهار شده توسط وراث متفاوت باشد.
4. صدور برگ تشخیص مالیاتی: پس از بررسی های لازم و ارزش گذاری دارایی ها و تأیید کسورات، اداره مالیات یک برگ تشخیص مالیاتی صادر می کند. در این برگ، مبلغ مالیات بر ارث تعیین شده به همراه جزئیات محاسبات قید می شود.
5. مهلت اعتراض و صدور برگ قطعی: وراث می توانند در صورت اعتراض به مبلغ مالیات تعیین شده در برگ تشخیص، در مهلت مقرر قانونی (معمولاً ۳۰ روز) نسبت به آن اعتراض کنند. در صورت عدم اعتراض یا پس از رسیدگی به اعتراض، برگ قطعی مالیات صادر می شود که مبلغ نهایی و قطعی مالیات بر ارث را نشان می دهد.
6. پرداخت مالیات و دریافت مفاصا حساب: پس از صدور برگ قطعی مالیات، وراث باید مبلغ مالیات را پرداخت کنند. پس از پرداخت کامل مالیات، اداره امور مالیاتی مفاصا حساب مالیات بر ارث را صادر می کند. این مفاصا حساب سندی حیاتی است که بدون آن، وراث نمی توانند نسبت به نقل و انتقال قانونی دارایی های متوفی اقدام کنند.

پیگیری دقیق و منظم این مراحل پس از ثبت الکترونیکی فرم ۲۶ مالیات بر ارث، ضامن اتمام موفقیت آمیز فرآیند و دسترسی وراث به حقوق قانونی خود از ترکه متوفی است.

مهلت ارسال فرم ۲۶ مالیات بر ارث و جریمه عدم تسلیم

شناخت مهلت های قانونی برای تسلیم فرم ۲۶ مالیات بر ارث و اطلاع از تبعات عدم رعایت این مهلت ها، از جمله نکات مهمی است که وراث باید به آن توجه کنند. قانون مالیات های مستقیم، به ویژه پس از اصلاحات سال ۱۳۹۵، تغییراتی در این زمینه اعمال کرده است.

مهلت قانونی

بر اساس ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی سال ۱۳۹۵، وراث متوفی مکلفند ظرف مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی، اظهارنامه ای حاوی کلیه اقلام ماترک، مطالبات، بدهی ها و دیون را به اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تسلیم کنند. این مهلت یک ساله، به وراث فرصت می دهد تا با جمع آوری مدارک و اطلاعات لازم، اظهارنامه را با دقت تکمیل کنند.

نکته مهم: با توجه به اصلاحات جدید، مهلت پرداخت مالیات بر ارث و تسلیم اظهارنامه آن، تاریخ انتقال دارایی به وراث است و برخلاف گذشته، نیاز نیست که با گذشت موعد مقرر، وراث موظف به پرداخت مالیات بر ارث و تسلیم اظهارنامه آن باشند. به عبارت ساده تر، هر زمان وراث بخواهند دارایی و ترکه را به خود انتقال داده و اقدام به تقسیم نمایند، باید مالیات آن را بپردازند. با این حال، تسلیم فرم ۲۶ مالیات بر ارث ظرف مدت یک سال از تاریخ فوت، برای کسر هزینه ها و دیون همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است.

جریمه عدم تسلیم فرم ۲۶

در مورد جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث، قانون جدید رویکرد متفاوتی در پیش گرفته است. به موجب ماده ۹ آیین نامه اجرایی ماده (۲۶) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم (مصوب ۱۳۹۴)، عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی موضوع ماده (۲۶) قانون یا تسلیم اظهارنامه خارج از موعد مقرر، موجب تعلق جریمه ماده (۱۹۲) قانون نخواهد بود.

این بدان معناست که برخلاف برخی دیگر از اظهارنامه های مالیاتی، عدم تسلیم به موقع فرم ۲۶ مالیات بر ارث، مشمول جریمه نقدی ماده ۱۹۲ (معمولاً ۱۰ تا ۳۰ درصد مالیات متعلق) نخواهد شد. اما این موضوع به هیچ وجه به معنای عدم اهمیت تسلیم آن نیست. در حقیقت، اگر اظهارنامه مالیات بر ارث (فرم ۲۶) در مهلت مقرر یک ساله تسلیم نشود، وراث امکان کسر دیون محقق متوفی و هزینه های کفن و دفن و واجبات مالی و عبادی را از ماترک از دست خواهند داد. این امر می تواند به افزایش قابل توجه مالیات بر ارث منجر شود؛ بنابراین، با وجود عدم تعلق جریمه نقدی، تسلیم به موقع این فرم برای بهره مندی از کسورات قانونی، حیاتی است.

دانلود فایل PDF فرم ۲۶ مالیات بر ارث (نمونه خام)

برای بسیاری از وراث و مشاوران، دسترسی به نمونه خام فرم ۲۶ مالیات بر ارث قبل از شروع فرآیند تکمیل الکترونیکی، می تواند بسیار مفید باشد. این امر به آن ها کمک می کند تا با ساختار کلی فرم، انواع اطلاعات مورد نیاز و فیلدهای مربوط به دارایی ها، دیون و هزینه ها آشنایی قبلی پیدا کنند و مدارک لازم را از پیش آماده سازند.

فایل PDF فرم ۲۶ مالیات بر ارث (نمونه خام) به شما امکان می دهد تا قبل از ورود به سامانه الکترونیکی، یک شمای کلی از اطلاعات مورد نیاز داشته باشید و از سردرگمی در حین تکمیل آنلاین جلوگیری کنید. اگرچه تکمیل الکترونیکی اظهارنامه مالیات بر ارث در سامانه ersportal.tax.gov.ir توصیه می شود و به دلیل ارتباط مستقیم با پایگاه های داده سازمان امور مالیاتی از دقت بیشتری برخوردار است، اما استفاده از فایل خام برای آشنایی و جمع آوری اطلاعات اولیه، خالی از لطف نخواهد بود.

در ادامه، شما می توانید به نمونه خام فرم ۲۶ مالیات بر ارث دسترسی پیدا کنید:

برای آشنایی با فرم خام، می توانید به دنبال فایل های PDF مربوطه در وب سایت سازمان امور مالیاتی یا مراجع معتبر حقوقی و مالیاتی باشید. این فایل ها معمولاً به صورت نمونه اظهارنامه ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم قابل جستجو و دانلود هستند.

سوالات متداول (FAQ) درباره فرم ۲۶ مالیات بر ارث

آیا پس از ثبت نهایی فرم ۲۶ می توان آن را ویرایش کرد؟

خیر، پس از ثبت نهایی و دریافت کد رهگیری برای فرم ۲۶ مالیات بر ارث، امکان ویرایش، اصلاح یا حذف اظهارنامه وجود ندارد. در صورت نیاز به تغییر اطلاعات، باید یک اظهارنامه جدید تکمیل و ثبت شود. در چنین مواردی، اظهارنامه جدید به عنوان ملاک سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته خواهد شد.

اگر از تمام حساب های بانکی متوفی اطلاع نداشته باشیم، در فرم ۲۶ چه کنیم؟

در صورتی که از تمامی جزئیات حساب های بانکی متوفی (مانند شماره حساب، نوع حساب یا موجودی دقیق در تاریخ فوت) اطلاع کافی ندارید، می توانید در بخش مربوط به سپرده های بانکی در فرم ۲۶ مالیات بر ارث، نوع حساب را به صورت کلی (مثلاً پس انداز) و یک شماره حساب فرضی یا کد پیگیری مربوط به یک حساب شناخته شده را وارد کنید. پس از ثبت نهایی اظهارنامه و دریافت کد رهگیری، در زمان مراجعه حضوری به اداره امور مالیاتی، مراتب را به کارشناس مربوطه اطلاع دهید تا ایشان از طریق استعلام رسمی از بانک مرکزی یا بانک های دیگر، جزئیات دقیق حساب های متوفی را دریافت کنند.

اصلی ترین تفاوت فرم ۲۶ و ۳۴ چیست؟

اصلی ترین تفاوت فرم ۲۶ و فرم ۳۴ مالیات بر ارث در وجود بخش دیون و هزینه ها است. فرم ۲۶ شامل بخشی برای ثبت و کسر دیون محقق متوفی (مانند وام، مهریه)، واجبات مالی و عبادی (مانند خمس، زکات) و هزینه های کفن و دفن است که این امکان در فرم ۳۴ وجود ندارد. بنابراین، برای بهره مندی از کسورات قانونی، باید از فرم ۲۶ استفاده شود.

برای متوفیان قبل از سال ۱۳۹۵، امکان تکمیل الکترونیکی فرم ۲۶ وجود دارد؟

خیر، سامانه الکترونیکی ثبت اظهارنامه مالیات بر ارث (ersportal.tax.gov.ir) صرفاً برای متوفیانی قابل استفاده است که تاریخ فوت آن ها بعد از سال ۱۳۹۵ باشد. برای متوفیان قبل از این تاریخ، وراث باید به صورت حضوری به اداره امور مالیاتی مربوط به آخرین محل سکونت متوفی مراجعه کرده و اظهارنامه را به صورت دستی تکمیل و تسلیم نمایند.

آیا عدم تسلیم فرم ۲۶ جریمه دارد؟

بر اساس آیین نامه اجرایی ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی سال ۱۳۹۵، عدم تسلیم فرم ۲۶ مالیات بر ارث در مهلت مقرر (یک سال از تاریخ فوت) یا تسلیم آن خارج از موعد، موجب تعلق جریمه ماده ۱۹۲ نخواهد بود. با این حال، عدم تسلیم به موقع این فرم، به معنای از دست دادن حق کسر دیون محقق متوفی، واجبات مالی و عبادی و هزینه های کفن و دفن از ماترک است که می تواند منجر به افزایش مالیات بر ارث قابل پرداخت شود. بنابراین، هرچند جریمه نقدی مستقیمی ندارد، اما از دست دادن کسورات قانونی خود یک تبعات مالی مهم محسوب می شود.

چه مواردی را می توانیم تحت عنوان دیون محقق در فرم ۲۶ کسر کنیم؟

دیون محقق به بدهی هایی اطلاق می شود که متوفی در زمان حیات خود به طور قطع و یقین به اشخاص دیگر داشته و مستندات کافی برای اثبات آن ها وجود دارد. این موارد در فرم ۲۶ مالیات بر ارث قابل کسر هستند و شامل مواردی مانند وام های بانکی (با ارائه گواهی از بانک)، مهریه (با ارائه سند ازدواج و در صورت عدم پرداخت)، بدهی به اشخاص حقیقی یا حقوقی (با ارائه مدارک کتبی مانند قرارداد، چک، سفته یا اقرارنامه) می شوند. مهم ترین نکته، ارائه اسناد و مدارک معتبر و قابل اثبات برای تمامی دیون است.

نتیجه گیری

تکمیل و تسلیم صحیح و به موقع فرم ۲۶ مالیات بر ارث، گامی اساسی و بسیار مهم برای وراث پس از فوت متوفی است. این اظهارنامه، نه تنها یک تکلیف قانونی است، بلکه به وراث امکان می دهد تا با اعلام دقیق دارایی ها، دیون و هزینه های متوفی، از مزایای قانونی کسر هزینه ها و بدهی ها بهره مند شوند و مبلغ مالیات بر ارث را به درستی و با کمترین میزان خطا محاسبه کنند.

با مطالعه این راهنمای جامع، وراث، نمایندگان قانونی و مشاوران مالیاتی می توانند با تمام جنبه های مربوط به فرم ۲۶ مالیات بر ارث، از چیستی و مبنای قانونی آن گرفته تا نحوه دسترسی به سامانه الکترونیکی، مراحل گام به گام تکمیل، مدارک مورد نیاز، تفاوت ها با فرم ۳۴، مهلت های قانونی و تبعات عدم تسلیم، آشنا شوند. این اطلاعات دقیق و کاربردی به شما کمک می کند تا این فرآیند پیچیده را با اطمینان، دقت و سهولت بیشتری پشت سر بگذارید و از بروز مشکلات احتمالی مالیاتی جلوگیری کنید.

در مواردی که پیچیدگی های خاصی در پرونده ارث وجود دارد، یا برای اطمینان بیشتر از صحت اطلاعات و رعایت تمامی مقررات، همواره توصیه می شود که از مشاوره با کارشناسان مالیاتی یا وکلای متخصص در امور مالیات بر ارث بهره مند شوید. این اقدام می تواند از بروز اشتباهات پرهزینه جلوگیری کرده و فرآیند را به بهترین شکل ممکن هدایت کند.